همه ما تا حدودی با پوشش سنتی مردم قشم آشنا هستیم و می دانیم که اغلب با لباس های سنتی در جزیره تردد می کنند.

این لباس ها با توجه به شرایط جغرافیایی آن ها (از لحاظ گرم بودن منطقه) و نیز از لحاظ اعتقادات طراحی مورد استفاده مردم قشم قرار می گیرد.

در ادامه می خواهیم کمی با جزئیات بیشتری در مورد پوشش مردم جزیره قشم صحبت کنیم، با ما همراه باشید.

در ایران قومیت های مختلفی وجود دارد که بسیاری از آن ها پوشش خاص خود را دارند؛ مانند قوم آذری، گیلکی، کردی و … . در جنوب کشور و جزیره قشم چنین قومیت هایی وجود ندارد اما پوشش خاص آن ها یکی از جذاب ترین و متفاوت ترین لباس های محلی است که در کشور وجود دارد.

لباس سنتی قشم تنوع زیادی از لحاظ طرح و رنگ دارد. از جمله رنگ هایی که بیشتر در لباس های این منطقه استفاده می شود، نارنجی، قرمز، بنفش، صورتی، آبی و سبز است که تقریبا رنگ های گرمی هم هستند.

این لباس آن ها نه تنها نشان دهنده فرهگ و سنت آن ها است بلکه معانی و مفهوم خاصی هم دارد. در زنان می توان حتی وضعیت تاهل آن ها را از لباسشان تشخیص داد.

برخی بر این اعتقادند که لباس محلی قشم برگرفته از لباس های هندی و عربی است. زیرا لباس های بندری شبیه امارات و زیورآلات مورد استفاده آن ها شبیه به کشور هندوستان است. البته نمی توان این فرضیه را به طور قطع درست دانست اما بعید نیست که طی رفت و آمد بازرگانان در این کشورها لباس آن ها از یکدیگر الهام گرفته باشد.

در قشم از زیورآلات زیادی استفاده می شود که البته در میان زنان بیشتر شایع است. این زیورآلات زینتی نیز جزئی از پوشش سنتی این منطقه محسوب می شود و آن هم معنی و مفهوم خاص خود را دارد.

اغلب زیورآلات زنان قشم ساخته شده از صدف، مرجان، حلزون و سایر موجودات دریایی است. این زیورها شامل گردنبند، گوشواره، دستبند و … می شود. حتی پوسته های دریایی را نیز رنگ کرده و در طراحی لباس و کیف ها از آن ها استفاده می کنند.

مورد دیگری که به نوعی زیور محسوب می شود، نقش حنا است. اگر حداقل یک بار به جنوب رفته باشید شاهد طرح های منحصر به فرد حنا در دست و پای زنان بوده اید. حتی برخی از آن ها از این راه کسب درآمد کرده و برای مسافرین این منطقه نقش حنا می زنند.

این طرح حنا روی دست و پا فارغ از جنبه زیبایی که دارد، از لحاظ سلامتی، باروری و خوب بودن نیز برای زنان دارای مفهوم خاصی است.

پوشش و آداب و رسوم سنتی بخشی از هر فرهنگ محلی است. لباس‌های سنتی مردم قشم، به خصوص زنان بسیار ویژه هستند و از ترکیبی از آداب هند، فارسی و آفریقا شکل گرفته‌اند.

به طور کلی، فرهنگ در مناطق جنوبی و جزایر ایران بر خلاف سایر نقاط کشور است. آنچه بلافاصله به نظر می‌آید لباس‌های زنانه است.

لباس سنتی زنان قشم بلند و به نام کِندور یا کندوره، شلوار با کارهای ویژه سوزنی، روسری رنگارنگ به نام لِیسو، ماسک سنتی برقع (برکا) و حصیر سنتی چیدا.

بعضی از زنان نیز لوازم جانبی طلایی رنگ را به ماسک‌ خود اضافه می‌کنند. در واقع، همه لباس‌های سنتی دست‌ساز هستند.

همچنین یک روسری نرم با دستبند به نام جِلوی وجود دارد که در مراسم عروسی به جای لِیسو استفاده می‌شود.

لباس سنتی زنان قشم بلند و به نام کِندور یا کندوره، شلوار با کارهای ویژه سوزنی، روسری رنگارنگ به نام لِیسو، ماسک سنتی برقع (برکا) و حصیر سنتی چیدا.

بعضی از زنان نیز لوازم جانبی طلایی رنگ را به ماسک‌ خود اضافه می‌کنند. در واقع، همه لباس‌های سنتی دست‌ساز هستند.

همچنین یک روسری نرم با دستبند به نام جِلوی وجود دارد که در مراسم عروسی به جای لِیسو استفاده می‌شود.

کندوره لباس نازک و بلندی است که هم از نظر شرایط آب و هوایی قشم بسیار مناسب است و هم از لحاظ پوشیده بودن.

با این حال برخی از زنان برای پوشاندن همین لباس ها نیز چادرهایی بر تن می کنند تا به طور کامل پوشیده باشند. البته این چادرها نیز جنسی سبک و خنک دارند که در رنگ های مختلف موجود است.

بیشتر زنان در قشم دو نوع نقاب یا بُرقِع یا پوشش‌ صورت دارند که تنها برای اهداف مذهبی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، بلکه از تاریخی دور فرهنگی نهفته در خود داشته و جزو اصلی ترین قسمت های لباس محلی زنان قشم است.

قدیمی ترین این نقاب ها شبیه ابرویی کلفت یا سبیل مردانه است. به دلیل اینکه زنان در گذشته در برابر هجوم غریبه‌ها محافظت شوند و آنها را با مردان به اشتباه بگیرند، این نقاب را بر روی صورت خود قرار می‌دادند.

همچنین مدلی دیگری که پوشش دوزی مستطیلی شکل دارد که فقط چشم‌ها را نمایان می‌کند و از چهره در برابر باد، شن و آفتاب محافظت می‌کند. امروزه از برقع ها بیشتر با هدف محافظت از پوست در برابر آفتاب استفاده می شود.

البته استفاده از این برقع معانی دیگری نیز دارد. به عنوان مثال زنانی که از رنگ مشکی آن ها استفاده کنند به این معنی است که مجردند اما رنگ نارنجی با طرح های درخشان، نشان دهنده نامزد بودن زنان است.

زنان همچنین لباس‌های بلند رنگارنگ و گل‌دار بر تن می‌کنند، اما ممکن است در این بین چادر سیاه هم بر تن زنان ببینید، این نیز ماهیت محافظتی در جهت فریب مردان غریبه را دارد.

لباس محلی مردان قشم را می توان به چند بخش تقسیم نمود.

اولین بخش، لباس بلند و سفید رنگی به نام دشداشه است که به دو صورت یقه دار و بدون یقه استفاده می شود. به نوع یقه دار این لباس ها اصطلاحا عراقی و به نوع بدون یقه آن اصطلاحا خلیجی یا اماراتی گفته می شود. بلندی دشداشه تا نوک انگشتان پا است.

بخش دیگر لباس لباس محلی قشم برای مردان، بشت یا خاچیه است که از جنس پشم نازک بوده و روی دشداشه پوشیده می شود. در سرشانه های بشت گاهی اوقات گلدوزی هایی نیز ممکن است انجام شود تا زیبایی آن دوچندان گردد.

چفیه یا کوفیه بخش دیگری از لباس محلی قشمی مردانه است که بر روی سر استفاده می شود.

چفیه پارچه ای است که اغلب به صورت راه راه با چهارخانه های سفید و سیاه موجود است. با بستن چفیه دور سر، از آفتاب، باد و گرد و غبار در امان خواهید بود.

برای نگه داشتن چفیه روی سر نیز از عقال استفاده می کنند. عقال حلقه ای به رنگ سیاه است که از نخ های بافته شده، ساخته می گردد.

این افراد اغلب دو نوع لباس برای خود داشتند. یکی برای کار و دیگری لباس میهمانی یا پلوخوری. لباس میهمانی آن ها اغلب به رنگ سفید بوده و از جنس حریر یا ململ نازک و درجه یک است.

لباس کار ناخداها، صیادان و ملوانان نیز پیراهن بلند و نازکی است که در فصل سرما مناسب نیست. از همین رو در زمستان از پارچه های کلفت و رنگی استفاده می کنند.

اغلب مسافرانی که به قشم می آیند به قدری مجذوب لباس های رنگارنگ مردم آن می شوند که تمایل زیادی برای خرید لباس محلی قشم از خود نشان می دهند.

پوشش سنتی قشم بسیار رنگارنگ و جذاب است که بومیان با پوشیدن آن ها نقش بسیار مهمی در زیبایی شهر ایفا می کنند.

این لباس ها نشان از فرهنگ و سنت زنان و مردان قشم دارد و هر تکه و رنگ آن معنی و مفهوم خاصی برای آن ها دارد.

پوشش سنتی قشم بسیار رنگارنگ و جذاب است که بومیان با پوشیدن آن ها نقش بسیار مهمی در زیبایی شهر ایفا می کنند. این لباس ها نشان از فرهنگ و سنت زنان و مردان قشم دارد و هر تکه و رنگ آن معنی و مفهوم خاصی برای آن ها دارد.

اگر به فرهنگ و سنت مردم قشم علاقه مند هستید بهتون پیشنهاد می‌کنم مقاله فرهنگ و سنت مردم قشم حتما مطالعه کنید.